Dagelijkse antibiotica
In de jaren veertig werd de groeibevorderende werking van antibiotica bij toeval ontdekt. Kippen die afvalproducten van de
tetracyclinefabricage door hun voer kregen, groeiden wat sneller.
Dat ging, zo bleek in de jaren vijftig, ook op bij toediening van antibiotica aan ondervoede
kinderen. Bovendien werden gezonde mariniers duidelijk zwaarder als ze een dagelijks portie antibiotica kregen. Maar toen resistente bacteriestammen de kop opstaken,
werden de proefnemingen bij de mens al snel gestaakt.
Daarentegen heeft in de veehouderij de toediening van antibiotica de afgelopen dertig jaar een grote vlucht
genomen. Zo krijgen vrijwel alle vleeskuikens, vleeskalkoenen, kalveren en varkens in Nederland elke dag van hun leven antibiotica toegediend, zij het in lagere
doses dan de dierenarts gebruikt. Dat levert een dubbel effect op: de dieren groeien een paar procent sneller en ze gebruiken hun voer efficiënter. Meer vlees dus
voor minder voer. Dat effect is het grootst bij jonge dieren. Zo groeien biggen door de toediening 3 tot 8 procent sneller, vleesvarkens maar 1 tot 3 procent. De
voederefficiency neemt toe met 3 tot 7, respectievelijk 2 tot 5 procent.
|
Bij andere diersoorten zijn de groeipercentages wat minder gunstig en is het effect op
de doelmatigheid van het voer onbekend.
Omdat het strikt genomen niet gaat om een preventieve of curatieve toepassing van antibiotica, is deze wijze
van gebruik toegestaan. Toch bestaat er nauwelijks twijfel over, hoewel dat nimmer goed is onderzocht: de werking van de groeibevorderaars berust op een belangrijk
deel op het direct onderdrukken van beginnende kwaaltjes en infecties.
Het gebruik van antibiotica in de intensieve veehouderij overtreft veruit het gebruik bij
de mens. Dat heeft te maken met aantallen: Nederland is goed voor bijna vijftig miljoen vleeskuikens en ruim twintig miljoen vleesvarkens. De Gezondheidsraad schat
dat jaarlijks in de veehouderij 250 ton antibiotica (werkzame stof) wordt toegediend als groeibevorderaar. Daarnaast wordt in deze sector ook nog een hoop afgedokterd,
waarvoor ook nog eens 300 ton antibiotica nodig is. De mens moet het doen met 80 ton.
|
